ZŁOŚĆ
O czym mówi nam złość?
O sile złości!
Zazwyczaj pojawia się wbrew naszej woli, gdy zablokowane jest jakieś dążenie. Najczęściej towarzyszy jej poczucie utraty kontroli. Złość to emocja uniwersalna, występująca niezależnie od kultury, w której żyjemy, dotyczy wszystkich ludzi. I chociaż odczuwanie złości nie jest dla nas przyjemne, z ewolucyjnego punktu widzenia pełni istotną funkcję, jaką jest mobilizacja organizmu do działania. Złości nas nie to, co się aktualnie dzieje, ale wyobrażenia i czarne scenariusze. Wystarczy, że sobie pomyślimy, że możemy stracić klienta w pracy, albo przypomnimy sobie kolizję sprzed roku i już się w nas wszystko gotuje.
Złość może wpływać na nasze relacje z innymi ludźmi, często pogarszając komunikację i powodując konflikty. Może także szkodzić naszemu zdrowiu psychicznemu i fizycznemu. Ważne jest więc wypracowanie efektywnych strategii radzenia sobie z nagłymi emocjami, aby unikać negatywnych konsekwencji dla siebie i innych.
„Nigdy nie złościmy się bez powodu, ale rzadko jest to właściwy powód.” Benjamin Franklin
W jakich sytuacjach złość staje się problemem?
Doświadczanie i sposób radzenia sobie, że złością istotnie wiążą się ze zdrowiem fizycznym i psychicznym. Staje się ona trudną emocją, kiedy towarzyszą jej zachowania impulsywne:
- Wstajesz rano, śpieszysz się. Spada Ci telefon na podłogę, potem wylewasz na koszulę sok, krzyczysz ma domowników, obrażasz ich i bez słowa wychodzisz z domu.
- Szef nie daje ci zasłużonej podwyżki. Wychodzisz ostentacyjnie z jego gabinetu, trzaskasz drzwiami, przeklinasz i wyzywasz go pod nosem.
- Rodzice zabierają ci telefon, kopiesz w drzwi, zbijasz talerz. Wychodzisz z domu, znikasz na kilka dni.
- Mąż zapomniał o rocznicy ślubu. Jesteś wściekła, obrażasz się na tydzień. Przez ten czas wciąż analizujesz jaki on jest okropny.
Istotą takich zachowań są konsekwencje, które mogą być niewspółmiernie wysokie w stosunku do zdarzenia, które miało miejsce. Kiedy emocje opadną wewnętrznymi konsekwencjami może by poczucie wstydu, zewnętrznymi pogłębiający się kryzys w małżeństwie albo wyrzucenie z pracy. Zarówno gorąca złość (krzyki i trzaskanie drzwiami) jak i zimna (obrażanie, odcięcie emocjonalne) powodują, że jesteśmy dalej od ludzi, zazwyczaj dalej od najbliższych nam osób.
Ważne jest rozpoznawanie sygnałów, które predysponują do nadmiernych reakcji złości. Często są nimi: chroniczny stres, brak umiejętności radzenia sobie z emocjami lub traumatyczne doświadczenia z przeszłości. Skuteczne zarządzanie złością wymaga rozwoju umiejętności radzenia sobie z nią, jak również dbania o zdrowie psychiczne i fizyczne. Regularne ćwiczenie samoświadomości emocjonalnej może pomóc w zapobieganiu nadmiernym reakcjom, umożliwiając sprawne funkcjonowanie w relacjach i codziennym życiu.
Jakie są dobre strony złości?
„Złość jest bardzo istotną emocją w życiu każdego stworzenia, ponieważ służy przetrwaniu – ochronie fizycznej i psychologicznej integralności organizmu. Bez złości jesteśmy bezradni wobec ataków, na które wystawia nas życie.” – Alexander Lowen
Złość jest zwykle traktowana jako jedna z podstawowych awersyjnych emocji, ale dzięki niej sprawnie chronimy nasze granice, upominamy się o swoje. Można powiedzieć, że złość pomaga nam zadbać o siebie. Jest ważna w relacjach między ludźmi, kiedy irytuje nas zachowanie innych osób, a my asertywnie mówimy: „Denerwuje mnie, kiedy podnosisz na mnie głos”. Wówczas pokazujemy, że nie akceptujemy takiego zachowania.
Co ciekawe, doświadczanie złości wiąże się z przyjemnym przypływem energii, poczuciem siły i sprawstwa. Udowodniono, że złość jest doświadczeniem afektywnym, które łączy się raczej z procesami dążenia niż unikania, a aktywność mózgu w czasie doświadczania złości jest podobna do aktywności typowej dla doświadczania pozytywnych, a nie negatywnych emocji. Pomyśl na przykład o sytuacji zdrady w związku. Dopóki planujesz zemstę na partnerze jesteś pełen zapału. W chwili, gdy dociera do ciebie absurdalność zemsty i prawdopodobieństwo rozstania, złość mija. Pojawia się smutek.
Kiedy złościsz się na siebie, bo wiesz, że zrobiłeś coś nieracjonalnego, chcesz się zmienić. Wtedy rozwijasz się i stajesz lepszym człowiekiem.
Jednak nadmierna złość może zaszkodzić naszemu zdrowiu psychicznemu i fizycznemu, dlatego wymaga umiejętnego zarządzania. Ważne jest, aby nie pozwolić, by złość przejęła nad nami kontrolę i przekształciła się w destruktywne zachowania. Najlepszym rozwiązaniem jest nauka efektywnego radzenia sobie z nagłymi emocjami oraz szukanie konstruktywnych sposobów na rozwiązanie sytuacji, które je wywołały.
Jak sobie radzić ze złością?
Najważniejsze to uświadomić sobie, że odczuwamy złość. Kiedy ją zauważymy, doświadczajmy jej, lecz nie bądźmy agresywni. Dbajmy, żeby złość wyrażała nas i nasz stan w sposób bezpieczny dla innych osób oraz nas samych. Nie pozwólmy by przeobraziła się w nieujarzmioną agresję. Kiedy dbamy o to, by wyrażać złość w asertywny sposób, pokazujemy, gdzie są nasze granice, na co wyrażamy zgodę, a na co nie, wówczas budujemy bliskie relacje. Wtedy też relacja z drugą osobą jest autentyczna.
Terapia online jako wsparcie w zwalczaniu nadmiernej złości
Radzenie sobie z nadmierną złością może być wyzwaniem, ale terapia online oferowana przez MindFree może być skutecznym pomocą w tym obszarze. Zapewniamy dostęp do wykwalifikowanych terapeutów, którzy pomagają pacjentom zarządzać swoją złością za pomocą różnych technik i strategii.
Jednym z kluczowych elementów terapii jest identyfikacja źródeł złości. Terapeuci pomagają pacjentom rozpoznać wyzwalacze, które powodują intensywne emocje, a także przekazują skuteczne metody, która pozwalają reagować na nie w sposób bardziej konstruktywny. Niezbędna w tym zakresie może okazać się terapia poznawczo-behawioralna online, która pomaga zmieniać negatywne wzorce myślenia i zastępować je zdrowszymi, bardziej pozytywnymi myślami.
Dodatkowo, w trakcie rozmów z psychologiem online, pacjenci uczą się różnych technik relaksacyjnych, takich jak głębokie oddychanie czy medytacja. Często zalecamy również treningi progresywnej relaksacji mięśni, które mogą pomóc w obniżeniu poziomu złości i napięcia. Regularna praktyka tych technik może prowadzić do długotrwałego zmniejszenia reakcji na stresujące sytuacje.
Terapia online w MindFree gwarantuje również elastyczność, umożliwiając pacjentom korzystanie z sesji terapeutycznych w dogodnym dla nich miejscu i czasie. Dzięki temu osoby z intensywnym trybem życia mogą łatwiej znaleźć czas na terapię, co zwiększa ich szanse na skuteczne radzenie sobie ze złością. Bezpieczne i dyskretne środowisko terapii online pozwala pacjentom czuć się komfortowo i otwarcie dzielić się swoimi uczuciami i doświadczeniami.
Źródła wiedzy i inspiracji, za sprawą których powstał artykuł:
Książka Agnieszki Jucewicz „Czując. Rozmowy o emocjach”
Christine Padesky „Umysł ponad nastrojem”
Strefa Psyche Uniwersytetu SWPS, Marta Januszkiewicz „Co się kryje za złością”
Tagi: złość, krzyki, agresja, odcięcie emocjonalne, obrażanie