DEPRESJA – co należy wiedzieć o chorobie?

Czym jest depresja?

Depresja należy do zaburzeń nastroju, czyli tych zaburzeń psychicznych, których objawy koncentrują się najczęściej wokół nieprawidłowej regulacji nastroju – np. utrzymującego się smutku, nadmiernej drażliwości, wybuchach gniewu, utraty zainteresowań i zdolności do odczuwania przyjemności (anhedonia).

W przypadku depresji, głównym objawem jest obniżenie nastroju, które utrzymuje się przez większość czasu. Należy tutaj odróżnić depresję od smutku, który jest naturalną emocją, odczuwaną w sytuacjach niepowodzeń czy strat, takich jak na przykład żałoba.

„Nie można być na tym świecie głęboko wrażliwym, nie będąc głęboko smutnym” Erich Fromm

Jak odróżnić depresję od smutku?

Najważniejsza różnica to czas trwania. Jeśli powyższe objawy trwają od kilku godzin do kilku dni, nie oznaczają jeszcze depresji. Jeśli jednak utrzymują się przez co najmniej dwa tygodnie, to znak, że możemy mieć do czynienia z poważną chorobą.

• Smutek, który jest objawem depresji, zwykle łączy się z innymi objawami, takimi jak bezsenność lub nadmierna senność, spowolnienie w działaniu, utrata apetytu, poczucie winy i utrata własnej wartości czy napady lęku. Podczas przeżywania zwykłego smutku objawy te nie współwystępują, a jeśli nawet tak się zdarzy, to pojawiają się tylko na krótki czas.
• Osobę w smutku można pocieszyć, poprawić jej nastrój dobrym słowem lub miłą niespodzianką. W przypadku depresji tego typu działania nie przynoszą rezultatu. Co więcej, mogą nawet doprowadzić do pogorszenia nastroju.
• Spadek nastroju w depresji jest bardzo głęboki. Chory odczuwa brak chęci do życia połączony z całkowitym poczuciem rezygnacji. W zaawansowanych przypadkach pojawiają się myśli samobójcze, które przy zwykłym smutku nie występują.
• W przeciwieństwie do smutku, depresja może pojawić się bez przyczyny.
• Smutek jest zwykle adekwatny do wydarzeń, które go wywołały. Z kolei depresja jest nieproporcjonalnie silniejszą reakcją w stosunku do przeżyć, które mogły przyczynić się do jej zaistnienia.
• Smutek nie zakłóca zwykle codziennej aktywności, natomiast depresja potrafi sprawić, że codzienne obowiązki, nawet te najłatwiejsze, takie jak ubranie się czy umycie zębów, wydają się nie do pokonania.
• Człowiek odczuwający smutek nadal ma zdolność do realnej oceny sytuacji. W przypadku depresji pacjent podchodzi negatywnie do wszystkiego, uważając, że jest w sytuacji bez wyjścia, nawet wtedy, gdy w jego życiu nie dzieje się nic złego.

Jak leczyć depresję?

Najlepsze rezultaty w leczeniu depresji przynosi połączenie farmakoterapii z psychoterapią.

Farmakoterapia

Leki powinny być dobierane odpowiednio do objawów depresji występujących u pacjenta, z uwzględnieniem profilu działań niepożądanych, chorób współistniejących oraz ewentualnych innych przyjmowanych leków. Należy je przyjmować zgodnie z zaleceniami lekarza, często codziennie. Prawidłowo prowadzone leczenie farmakologiczne daje zadowalające efekty u większości pacjentów już po pierwszej kuracji. W przypadku braku poprawy często dochodzi do zmiany leku lub wprowadzenia środków wspomagających z innych grup.

Łagodne działania niepożądane farmakoterapii w leczeniu depresji są stosunkowo częste, ale zazwyczaj szybko ustępują. Wystąpienie silniejszych lub bardziej kłopotliwych działań niepożądanych każdorazowo wymaga konsultacji z lekarzem. Obecnie dostępne są nowoczesne i bezpieczne preparaty, które można stosować przez długi czas. Część z nich nie wchodzi w reakcje z alkoholem, a przyjmowanie większości środków nie stanowi przeciwwskazania do prowadzenia pojazdów.

Psychoterapia

Rola wsparcia psychologicznego w leczeniu depresji jest nie do przecenienia. Sesje terapeutyczne są zalecane nawet wtedy, gdy objawy miały przyczyny czysto somatyczne i wynikały np. z zaburzeń hormonalnych. Konsultacje psychologiczne pomagają zaakceptować sytuację. Stanowią istotny fundament w wypracowaniu skutecznych metod radzenia sobie z problemami.

Psychoterapia w leczeniu depresji obejmuje różnorodne podejścia. Do najczęściej stosowanych metod można zaliczyć:

• terapię poznawczo-behawioralną – CBT to jedno z najczęściej stosowanych podejść w leczeniu depresji. Skupia się na identyfikowaniu i zmienianiu negatywnych wzorców myślenia oraz zachowań, które mogą przyczyniać się do depresji. Podczas sesji terapeutycznych pacjenci uczą się technik radzenia sobie ze stresem, przekształcania destrukcyjnych myśli w bardziej konstruktywne oraz podejmowania działań mających na celu poprawę samopoczucia.
• terapię poznawczą opartą na uważności – ta forma terapii łączy elementy CBT z technikami medytacji i uważności. Pacjenci uczą się obserwacji swoich myśli i uczuć z dystansem, bez oceniania ich jako dobrych czy złych. Poprzez praktykę uważności pacjenci mogą nauczyć się reagować na stres i trudne emocje w sposób bardziej spokojny i kontrolowany, co może pomóc w zmniejszeniu objawów depresji.
• psychoterapię psychodynamiczną – opierając się na teorii, że wiele problemów psychicznych wynika z nieświadomych konfliktów i traumatycznych doświadczeń z przeszłości, terapia psychodynamiczna ma na celu zrozumienie korzeni depresji poprzez eksplorację głębszych warstw osobowości pacjenta. Poprzez rozmowy i analizę terapeuci pomagają pacjentom w zidentyfikowaniu i zrozumieniu ukrytych przyczyn ich trudności emocjonalnych.
• terapię schematów – ta forma terapii koncentruje się na identyfikowaniu i modyfikowaniu negatywnych przekonań i wzorców reagowania (schematów), które pacjenci mają o sobie, innych ludziach i świecie. Terapeuci pomagają pacjentom zrozumieć, jak te przekonania wpływają na ich życie i jak zmieniać te myślowe wzorce, aby poprawić samopoczucie i funkcjonowanie.

Wyżej wymienione metody są skuteczne u większości pacjentów. Jeśli nie przynoszą efektów, w pierwszej kolejności warto zastanowić się nad zmianą leku (koniecznie po konsultacji z lekarzem prowadzącym) i nurtu terapii.

MindFree – terapia online w leczeniu depresji

MindFree to nowoczesne centrum terapii oraz wsparcia psychologicznego online dla osób dorosłych, młodzieży oraz par. Oferujemy pomoc wykwalifikowanych specjalistów, m.in. psychoterapeutów, psychologów, seksuologów, psychodietetyków. Atutem MindFree jest wielokierunkowość w dbaniu o zdrowie psychiczne osób w różnym wieku. Pomagamy naszym pacjentom w radzeniu sobie z różnorodnymi problemami, takimi jak depresja, lęki, zaburzenia odżywiania, problemy w relacjach czy trudności związane ze stresem i wypaleniem zawodowym. Nasze podejście opiera się na indywidualnym dostosowaniu terapii do potrzeb każdego pacjenta, co pozwala na skuteczne wsparcie w osiąganiu równowagi psychicznej.