„Kiedy dwoje ludzi decyduje się na rozwód, nie jest to znak, że się „nie rozumieją”, ale znak, że przynajmniej zaczęli.” – Helen Rowland
„Odpuszczenie nie oznacza, że już nie dbasz o kogoś. To po prostu uświadomienie sobie, że jedyną osobą, nad którą naprawdę masz kontrolę, jesteś ty sam.” – Deborah Reber
„Miałam nadzieję, że będziesz przynosił mi kwiaty. Teraz sadzę własne.” – Rachel Wolchin
Co oznacza rozwód?
Rozwód oznacza utratę związku, który w założeniach miał być trwały i satysfakcjonujący. Oznacza utratę wyobrażenia o tym, jak wyglądać miało życie w przyszłości. Rozwód oznacza też olbrzymi lęk, niepokój i złość. Często bywa polem bitwy o majątek, o prawo do opieki nad dziećmi, o alimenty. Im dłużej para walczy i nie chce puścić tego co ich łączyło, tym dłużej podtrzymuje relację, pozwalając jej żyć. Oficjalne zakończenie związku nie jest jednoznaczne z emocjonalną zgodą na rozstanie.
Dla wielu osób rozwód to moment, w którym kończy się pewien rozdział, pojawia się nadzieja na otwarcie nowego lepszego etapu. To jak życie po rozwodzie będzie przebiegało, zależy od wielu czynników, często od tego, jak osoba poradziła sobie z sytuacją rozwodu i jak chciałaby aby jej nowe życie wyglądało. Niestety nawet jeśli rozwód zostanie potraktowany jako szansa rozwojowa, nic nie jest w stanie unieważnić tkwiących w nim zagrożeń.
Co się dzieje z dziećmi podczas rozwodu?
Dzieci przede wszystkim doświadczają napięcia, pretensji, cichych dni, wycofania miedzy rodzicami, nagłych i burzliwych konfliktów. W związku z napięciem, którego doświadczają mogą się pojawić trudności poznawcze, emocjonalne czy społeczne. Często dziecko czują się pozostawione „same sobie”, w samotności przeżywając lęk – myśli: „co ze mną teraz będzie?”, „to moja wina”, „z kim teraz będę mieszkać?”, „mama i tata będą się kłócić przy mnie”, „mama będzie źle mówić o tacie”, „rodzice zaczną się bić i krzyczeć na siebie”, „babcia mówi źle o moim tacie”, „tata będzie mnie pytać, kto teraz przychodzi do mamy i czy zostaje na noc”. W takich sytuacjach dziecko czuje się bezsilne, często wchodzi w rolę mediatora, albo buduje koalicję z jednym z rodziców. Zdarza się, że scena odejścia z domu rodzica zapada w pamięć na całe życie, niejednokrotnie rodzice dokładają dramatyzmu. Większość dzieci nie rozumie powodów rozstania czy separacji, zdarza się, że następuje nadmierna troska o rodzica uważanego za skrzywdzonego. Wielokrotnie dzieci obwiniają siebie za rozpad związku.
Czemu relacje z byłym partnerem są takie złe?
Konflikt paradoksalnie to jedno z narzędzi, które pary używają aby utrzymać relację. Niestety również po rozstaniu. Tyle was łączyło, jak wiele musicie razem rozwikłać, zarówno psychologicznie, jak i emocjonalnie. To proces. Kiedy się to skończy? Będziesz wiedział, że następuje progres, kiedy zaczniesz mniej się interesować tym, co robi, mówi były partner, a będziesz bardziej zainteresowany swoim życiem i z nim związanymi rzeczami.
Jak konflikt podczas rozwodu wpływa na dzieci?
Warto pamiętać, że to nie rozwód lub separacja powoduje największą krzywdę dzieciom, ale poziomy konfliktów, których doświadczają w rodzinie, przy czym konflikt w rodzinie pełnej jest równie destrukcyjny. W reakcji na konflikt dzieci mogą przejawiać zachowania agresywne, buntownicze, odczuwać lęk, smutek, czy mieć obniżoną samoocenę. Zemsta może sprawić, że poczujesz się lepiej, ale zaszkodzisz swoim dzieciom.
Pamiętajmy, że nikt nie oczekuje, że rodzice będą po rozstaniu najlepszymi przyjaciółmi, nie muszą też wybaczać, czy zapominać krzywd doznanych w małżeństwie. Muszą natomiast zbudować taką relację rodzicielską, w której (bez względu na to, co myślą o drugim rodzicu) pozwolą swoim dzieciom mieć mamę i tatę.
Kiedy proces rozwodu można uznać za zakończony?
Warunkiem dobrego przystosowania jest zakończenie procesu rozwodu psychicznego. Taki proces może trwać 1-2 lata, u niektórych do 7 lat. W fazie przystosowania i odbudowy następuje kształtowanie nowego stylu życia i ponowne zdefiniowanie celów życiowych. Następuje również bardziej realistyczna ocena związku i „winy za rozpad”. Zwykle również wtedy słabną negatywne uczucia do ex małżonka. Wówczas „jako rodzice” możecie rozmawiać spokojnie i budować poprawne stosunki. Wtedy również pojawia się gotowość do nawiązywania nowych związków z pełnym zaangażowaniem emocjonalnym.
Czy dla dzieci rozwód jest zawsze traumatycznym przeżyciem?
30% dzieci przeżywa rozstanie rodziców jako traumę. Części dzieci prawidłowo zakończony rozwód przynosi ulgę i pozytywnie wpływa na dalszy rozwój. Pomaga w tym budowanie relacji z nowymi partnerami rodziców. Należy pamiętać, że czasem w dzieciach nie gaśnie nadzieja na ponowne życie wspólne rodziców.
Co efektywnie wpływa na radzenie sobie dziecka z rozwodem?
Rodzaj relacji łączącej rodziców, jakość kontaktów z rodzicami i sposób w jaki rodzice sobie radzą z sytuacją rozwodu.
Pamiętajmy!
- Dobro dziecka na pierwszym miejscu. U rozwiedzionego dorosłego „czas leczy rany”, dla niektórych osób pojawienie się nowego partnera może całkowicie zrekompensować, to co przeżył podczas rozwodu (oraz w małżeństwie). Dziecko nie ma takiej możliwości, nie szuka „zastępcy” tylko rodziców.
- Dziecko ma prawo do obojga rodziców.
- Wiele osób po rozwodzie nie potrafi zbudować nowych opartych na zaufaniu i współpracy relacji, dlatego, że nie byli w stanie prawidłowo zakończyć żałoby po nim, to znaczy uznać, że związek się zakończył.
- Zwykle po około 2 latach wspólne rodzicielstwo może wreszcie zacząć działać.
- Czasami rozwód bywa koniecznością życiową.
- Zaakceptuj, że Twoje życie już nigdy nie będzie takie, jak przed rozwodem – może to i dobrze?
Źródła wiedzy i inspiracji:
Gapik L., Rozwód…I co dalej.
Milewski R., Gdy rodzina się rozpada: potrzeby, decyzje, rozwiązania.
Autor artykułu: Małgorzata Orłowska, psychoterapeutka poznawczo-behawioralna, psycholożka, założycielka mindfree.pl @psychologorlowska
Tagi: #rozmowyoemocjach #związek #rozwód #rozwódadzici #taniecuczuć #rodzicielstwo #para #refleksja #konieczwiązku #konfliktadziecko #szacunek #fazaodbudowy #stres #dobrodziecka