„Jakość twojego życia ostatecznie zależy od jakości twoich relacji.”
„Miłość to czasownik. Nie permanentny stan entuzjazmu.”
„Widzimy to, co chcemy zobaczyć, co możemy tolerować, a nasz partner robi to samo. Zneutralizowanie wzajemnej złożoności daje nam rodzaj możliwej do opanowania inności.”
Esther Perel
Większość par na początku znajomości ma poczucie wzajemnej atrakcyjności, bliskości i zrozumienia. Gdy wracasz w myślach do początków znajomości, trudno zrozumieć jak związek zmienił się w czasie, aż do momentu kiedy odczułeś potrzebę sięgnięcia po pomoc. Kryzys przechodzi większość par. Jeśli związek miał dobre fundamenty, to para zazwyczaj lepiej radzi sobie z wyjściem z impasu.
Czy podczas konfliktu z partnerem, rozmowy przybierają określony kształt?
Najczęściej kłótnie lub napięte wymiany zdań toczą się dobrze znanym, powtarzalnym rytmem, który obniża jakość stosunków miedzy wami. Kierunek, jaki obiera dana wymiana zdań i łańcuch reakcji uczuciowych jest ważniejszy, niż sam jej temat. Dlatego poznanie schematu będzie pierwszym krokiem do przemiany.
Na czym polega taki wzorzec zachowania partnerów?
Eksperci od związków opisują tak zwane „style tańca”, które uwidaczniają się u par doświadczanych kryzysu, a są to: „protest-ucieczka, by pozostać razem”, „mów głośno by cię usłyszano”, „unikanie konfliktu za wszelką cenę”. Negatywne schematy może wyzwolić cała gama błahych czynników, jak to, iż któryś z partnerów ma zły humor lub jest czymś zaaferowany, ale również kwestie istotne, takie jak wątpliwości dotyczące sensu samej relacji.
Jaki schematy w obliczu trudności panują w waszym związku?
W schemacie „protest-ucieczka, by pozostać razem” jedna osoba zwykle mocniej naciska na partnera, bo wydaje jej się, że może do niego w ten sposób dotrzeć. Osoba naciskana nie czuje się komfortowo, radzi sobie z trudnymi emocjami, starając się bronić za pomocą logicznych argumentów, minimalizując problem, zachowując spokój przez dystans emocjonalny. Wówczas zamyka się, a im bardziej zamyka się, tym bardziej partner naciskający stara się nawiązać kontakt i naciska by dotrzeć. Wtedy partner uciekający jeszcze bardziej się dystansuje. Cykl działania napędza się sam. Oboje partnerzy będą odczuwali niepokój do czasu, aż więź miedzy nimi się nie odtworzy. To tak zwany cykl nieskończoności. Negatywne cykle napędzają się same. Sposób, w jaki partnerzy radzą sobie z własnymi trudnymi emocjami, jest zarówno reakcją na zagrożenie, jak i nowym czynnikiem wyzwalającym reakcję u partnera.
W drugim schemacie „mów głośno by cię usłyszano” zazwyczaj dwoje partnerów szuka wzajemnej konfrontacji, żądają, narzekają, krytykują. Kiedy czują, że ich pozycja w relacji jest zagrożona, traktują się oschle, zamiast dzielić się swoimi uczuciami. Partnerzy funkcjonujący w takim schemacie, często wpadają w gniew, wyolbrzymiają i uporczywie się kłócą. Wzorzec ten w dużej mierze opiera się na intensywności uczuć, jakie żywią wobec siebie partnerzy. Kiedy nauczą się przekierowywać emocje i robić z nich swój atut, wówczas odkrywają jak czulej się ze sobą komunikować i reagować na wzajemne potrzeby.
W trzecim schemacie „unikanie konfliktu za wszelką cenę” partnerzy mają tendencję do radzenia sobie w trudnych sytuacjach za pomocą uników i zwiększenia dystansu fizycznego lub emocjonalnego między sobą. Kiedy taka para przychodzi do gabinetu, często panuje niekomfortowa cisza. Podczas odtwarzania cyklu, jeden z partnerów kierowany lękiem przed zamętem, unika konfliktów i tłumi swoje uczucia i potrzeby. Kosztem jest to, że czuje się przez to podminowany, nagrodą natomiast jest krótkotrwałe poczucie satysfakcji, że zadowala partnera. Drugi parter nie rozumie potrzeb pierwszego partnera, co jest dla niego najczęściej źródłem frustracji. Im bardziej jeden z partnerów się zamyka, tym bardziej drugi partner czuje się odrzucony i stara się wypełnić pustkę poza związkiem.
W jaki schemat panuje w waszym związku?
Jeśli wasz taniec jasno nie wpisuje się w jeden z trzech schematów, to może składa się on z większej ilości kroków. Czasem ludzie, którzy mają tendencje do unikania, mogą zastosować „uderzenie na wszelki wypadek”, zanim uciekną i skryją się za swoją ścianą. Osoby, które protestują, mogą także ignorować swoich partnerów, kiedy oni chcą rozwiązać problem. Aby zidentyfikować dany schemat, należy prześledzić kroki, które wykonujecie w tańcu. Bądźcie uczciwi i otwarci wobec siebie, do chwili, kiedy ustalicie, jak to między wami wygląda.
Refleksja:
Uzupełnij zdanie: Czuję zagrożenie, gdy …………………………………………………., a następnie robię …………………………………………………., by sobie poradzić.
Źródła wiedzy i inspiracji: Porozmawiajmy o emocjach. Zeszyt ćwiczeń dla par. Veronica Kallos-Lilly, Jennifer Fitzgerald
Autor artykułu: Małgorzata Orłowska, psychoterapeutka poznawczo-behawioralna, psycholożka, założycielka mindfree.pl @psychologorlowska
Tagi: #rozmowyoemocjach #związek #schematy #tanieczachowań #taniecuczuć #partnerstwo #para #refleksja #byćbliżej #miłość #szacunek #pozostaćrazem #styletańca #cyklnieskończoności